Na twee jaar ontwikkelen van software is OLO (OmgevingsLoketOnline) in 2010 in gebruik genomen. In eerste instantie ging dat vrij moeizaam, met name door onvolledige requirements en performance problemen. Maar sinds 2012 draait het systeem als een zonnetje. De hele WABO en Waterwet zijn met behulp van OLO ontsloten, inclusief vele ministeriele regelingen en AMvB’s. De business case is ruimschoots behaald want voor een slordige 20 MIO aan ontwikkel- en beheerkosten is het hele proces van Idee t/m Vergunningaanvraag geautomatiseerd. Op dit moment gaan er gemiddeld 300.000 vergunningaanvragen per jaar door het systeem en hiermee is OLO één van de meest succesvolle grote ICT oplossingen van de overheid.
Vervanging OLO
Met het oog op de nieuwe Omgevingswet is in 2014 een project gestart om OLO te vervangen. Na een 2 jaar durend proces van aanbesteden en gunnen is een project gestart. Dit project (genaamd OLO3) kwam niet goed uit de startblokken en werd gestopt omdat de leverancier niet kon waarmaken wat was beloofd.
Vervolgens heeft de rijksoverheid besloten om een nieuw systeem te ontwikkelen. Beoogd werd een Digitaal Stelsel van componenten en services om de Omgevingswet mee te ontsluiten. Vandaar de naam DSO. Tijdens VIVO (Verkenning Informatie Voorziening Omgevingswet) bijeenkomsten kwamen honderden medewerkers van voornamelijk gemeenten bij elkaar om te bepalen aan welke eisen en wensen het beoogde DSO zou moeten voldoen. Voor de realisatie daarvan werd in 2016 een DSO programma gestart.
Anders denken DSO
Kenmerkend voor het DSO programma is dat het realiseren van de oplossing niet (zoals gebruikelijk) werd aanbesteed op basis van een bestek. In plaats daarvan hebben Rijkswaterstaat, Kadaster, Geonovum en Koop de handen ineen geslagen om in eigen beheer een systeem te ontwikkelen. Met eigen medewerkers en externe inhuur. In de beginfase waren er zo’n 25 deelprojecten (!) waarin bij elkaar zo’n 100 (!) architecten actief waren. Door een op SCRUM gebaseerde werkwijze wordt incrementeel en iteratief gewerkt richting een stelsel waarmee minimaal de huidige dienstverlening (OLO, Ruimtelijkeplannen en AIM) kan worden geëvenaard.
Het DSO is een omvangrijk programma met hoge ambities en gelet op andere grote ICT projecten van de overheid is het niet zo vreemd dat de initiële planning is uitgelopen en dat het budget is overschreden. Diverse rapporten van BIT geven aan waarom dat is gebeurd en welke maatregelen genomen kunnen worden.
Klaar voor januari 2022 start Omgevingswet
Inmiddels is er landelijk een enorme beweging op gang gekomen: de Omgevingswet staat klaar, het basis niveau van het DSO nadert de voltooiing, het tactisch beheer is ingeregeld en allerlei software leveranciers hebben producten gemaakt voor het maken van plannen en toepasbare regels. Verder hebben vele bevoegd gezagen (gemeenten, provincies en waterschappen) software aangeschaft en programma teams opgetuigd voor de digitalisering van de wet en voor het leveren van content aan het DSO.
Het is nu zaak om de huidige planning te halen: inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1-1-2022.
Volle agenda’s bevoegd gezag
Als dienstenverlener merken wij dat de medewerkers van met name gemeenten en provincies ontzettend volle agenda’s hebben. Daarom pleiten wij er voor om vooral op tijd te beginnen en om goed advies in te schakelen, zodat de juiste dingen in de juiste volgorde worden aangepakt. Voldoen aan de minimale eisen van de VNG vergt op zich niet zoveel inspanning, maar er is wel tijd nodig voor het opbouwen van kennis en voor het wennen aan de nieuwe werkwijze. Door hiermee tijdig aan de slag te gaan kan men zich voldoende voorbereiden op de inwerkingtreding van de wet. Dat maakt het voor initiatiefnemers mogelijk om vergunningaanvragen te doen in het nieuwe loket. Waar het toepasbare regels betreft kunnen wij u helpen en (indien gewenst) werk uit handen nemen.
w.g.
Chris van Wegen
Regel-Service BV